ارزیابی مقاومت نسبی ژنوتیپ های گلرنگ (carthamus tinctorius l.) به بیماری بوته میری فوزاریومی در استان اصفهان

بوته های آلوده به بیماری بوته میری از مزارع گلرنگ در استان اصفهان جمع آوری و از آن ها شش جدایه قارچ fusarium solani جداسازی و بیماری زایی آن ها در گلخانه اثبات شد. بیست و یک ژنوتیپ گلرنگ به منظور بررسی واکنش آن ها به بیماری بوته میری در یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در شرایط آزمایشگاه و گلخانه مورد ارزیابی قرار گرفتند. آلودگی مصنوعی در آزمایشگاه با قرار دادن بذرهای جوانه زده داخل تشتک پتری حاوی کشت یک هفته ای قارچ روی محیط کشت pda انجام شد . یک هفته بعد از مایه زنی طول زخم ایجاد شده روی ریشه اندازه گیری شد. آلودگی مصنوعی در گلخانه با قرار دادن دانه های گندم حاوی مایه قارچ در کنار طوقه گیاهچه های چهار برگی انجام شد. تعداد بوته های زنده در دو مرحله، یکی پس از بوته میری 50% ژنوتیپ حساس (7 روز پس از مایه زنی) و دیگری 45 روز بعد از مایه زنی یادداشت برداری شد. نتایج آزمایش نشان داد که تفاوت معنی داری بین ژنوتیپ ها از نظر واکنش به بیماری در شرایط آزمایشگاه و گلخانه وجود دارد. بین میانگین طول زخم روی ریشه و تعداد بوته های زنده در گلخانه همبستگی منفی بالایی وجود داشت ( r= -0.72 ). مقاوم ترین ژنوتیپ به بیماری لاین خالص kw11 با میانگین طول زخم 31/9 میلی متر در آزمایشگاه و میزان بوته زنده 80% و 8/62% به ترتیب 7 و 45 روز پس از مایه زنی بود. رقم کوسه (رقم رایج منطقه) و لاین های خالص kw2 و kw3 به ترتیب با میانگین طول زخم 29/13، 72/12 و 13/12 میلی متر و میزان بوته زنده 58%، 8/61% و 6/65% پس از 7 روز و 6/25%، 4/28% و 4/28% پس از 45 روز به عنوان ژنوتیپ های حساس ارزیابی شدند. در گروه بندی انجام شده با روش lsd ، پس از 7 روز 14 ژنوتیپ بالای 70% و 7 ژنوتیپ بین 30 تا 70% و پس از 45 روز 18 ژنوتیپ بین 30 تا70% و 3 ژنوتیپ کمتر از 30% بوته زنده داشتند .